"ตะลิงปลิง" มีถิ่นกำเนิดในแถบชายฝั่งทะเลของบราซิล เป็นไม้ผลที่นิยมปลูกทั่วไปในโหมดเป็นสมุนไพรที่ให้สรรพคุณทางยาที่มีประโยชน์ต่อร่างกายมนุษย์ รวมทั้งในบ้านเราที่ปลูกขึ้นได้ดี เพราะสภาพอากาศที่ใกล้เคียงกัน อีกทั้ง บ้านเรานอกจากใช้เป็นสมุนไพรที่มีสรรพคุณทางยาแล้ว ยังเป็นไม้ผลที่นำมาประกอบอาหารได้หลากหลายเมนู ...แต่ละเมนูล้วนอร่อยเลิศทั้งนั้น

          จัดอยู่ในวงศ์เดียวกับมะเฟือง แต่จะแตกต่างกันตรงขนาดผล โดยมะเฟืองจะใหญ่กว่าตะลิงปลิง ชื่อวิทยาศาสตร์ Averrhoa bilimbi L. ชื่อสามัญ Bilimbi, Bilimbing, Cucumber tree, Tree sorrel ชื่อท้องถิ่นอื่นๆ มูงมัง (เกาะสมุย),กะลิงปริง ลิงปลิง ลิงปลิง ปลีมิง (ระนอง),บลีมิง (นราธิวาส),มะเฟืองตรน,หลิงปลิง (ภาคใต้) เป็นต้น

         ต้น เป็นไม้ผลยืนต้นขนาดเล็ก สูง 5-15 เมตร แตกกิ่งก้านสาขามาก เปลือกต้นสีชมพู ผิวเรียบมีขนนุ่มปกคลุมอยู่ตามกิ่ง

         ใบ เป็นใบประกอบแบบขนนก สีเขียวอ่อนมีขุยนุ่มปกคลุม คล้ายรูปหอก ปลายแหลม โคนใบมน ในหนึ่งก้านจะมีใบย่อย 11-37 ใบ ใบกว้างประมาณ 1 เซนติเมตร ยาว 2-5 เซนติเมตร ส

         ดอก ออกเป็นช่อ ตามกิ่งและลำต้น แต่ละช่อจะยาวไม่เกิน 6 นิ้ว ดอกสีแดงเข้มมีกลีบ 5 กลีบ มีเกสรกลางดอกสีขาว

         ผล กลมยาวปลายมน ยาว 4-6 เซนติเมตร กว้าง 2 เซนติเมตร เป็นพูตามยาว ออกผลเป็นช่อห้อย ผิวของผลเรียบสีเขียว เมื่อสุกจะกลายเป็นสีเหลือง เนื้อข้างในเหลว มีรสเปรี้ยว มีเมล็ดแบนยาวสีขาว

         ขยายพันธุ์ เพาะเมล็ด ตอนกิ่งปักชำ เติบโตได้ดีในทุกสภาพพื้นดิน ความชื้นปานกลาง แสงแดดเต็มวัน

สรรพคุณ :

            ผล - ช่วยทำให้เจริญอาหาร,ฟอกโลหิต,ป้องกันเลือดออกตามไรฟัน,ช่วยลดไข้,แก้ไอ,ผสมกับพริกไทยกินช่วยขับเหงื่อ,ละลายเสมหะ,บำรุงกระเพาะ,แก้ริดสีดวงทวาร,บำรุงและแก้อาการปวดมดลูก,ช่วยฝาดสมาน

         ใบ - ตำพอกรักษาคางทูม,ต้มน้ำดื่มช่วยรักษาซิฟิลิส,ต้มน้ำดื่มรักษาอาการอักเสบของลำไส้,รักษาโรครูมาตอยด์,ไขข้ออักเสบ,อาการอักเสบต่างๆ,ต้มน้ำอาบแก้อาการคัน

          ดอก - ชงน้ำดื่มแก้อาการไอ,

          ราก - ช่วยแก้พิษร้อนใน แก้กระหายน้ำ,ตำพอกรักษาคางทูม,ดับพิษร้อนของไข้,บำรุงกระเพาะอาหาร,ช่วยแก้อาการเลือดออกในกระเพาะอาหารและลำไส้,ลดอาการอักเสบของลำไส้,ช่วยรักษาซิฟิลิส,บรรเทาริดสีดวงทวาร,บรรเทาอาการโรคเกาต์,ลดอาการอักเสบของไขข้อ,ช่วยฝาดสมาน,ลดอาการบวมแดง คัน

          มีผลงานวิจัยที่ประเทศสิงคโปร์พบว่าสารสกัดน้ำของสารสกัดเอทานอลของใบตะลิงปลิง สามารถช่วยลดระดับน้ำตาลและไขมันในเลือดของสัตว์ทดลองได้เป็นอย่างดี อีกทั้ง งานวิจัยในประเทศฟิลิปปินส์ชี้ว่าน้ำคั้นจากผลตะลิงปลิงมีฤทธิ์ในการคุมกำเนิด โดยได้ทดลองกับสุกรและหนู พบว่าร้อยละ 60 ของหนูทดลองหลังผสมพันธุ์แล้วไม่ติดลูก โดยเชื่อว่าสเตอรอยด์ไกลโคไซด์และกรดออกซาลิกในน้ำคั้นมีส่วนในการออกฤทธิ์คุมกำเนิดดังกล่าว

คุณค่าทางโภชนาการ (เฉพาะส่วนที่กินได้) ต่อ 100 กรัม

           มีโปรตีน 0.61 กรัม,แคโรทีน 0.035 มิลลิกรัม,วิตามินบี 1 0.010 มิลลิกรัม,วิตามินบี 2 0.026 มิลลิกรัม,วิตามินบี 3 0.302 มิลลิกรัม,วิตามินซี 15.5 มิลลิกรัม,ธาตุแคลเซียม 3.4 มิลลิกรัม,ธาตุเหล็ก 1.01 มิลลิกรัม,ธาตุฟอสฟอรัส 11.1 มิลลิกรัม

วิธีทำน้ำตะลิงปลิง

         1.เตรียมวัตถุดิบ ตะลิงปลิง 1/2 กิโลกรัม /เกลือ 1 ช้อนโต๊ะ / น้ำตาล 2 ถ้วย / น้ำ 3 1/2 ถ้วย / น้ำเชื่อม

         2.การทำ ให้เอาน้ำกับน้ำตาลตั้งไฟพอเดือดจนละลายดีแล้วให้ยกลง ทิ้งไว้ให้เย็น

         3.นำตะลิงปลิงมาล้างให้สะอาด เอาขั้วและเมล็ดออก แล้วทำเป็นชิ้นๆ แบ่งเป็น 2 ส่วน

         4.ใส่เครื่องปั่น 1 ส่วน เติมน้ำเชื่อมลงไปครึ่งหนึ่ง แล้วปั่นเล็กน้อย เติมเกลือ 1/2 ช้อนโต๊ะ จากนั้นปั่นให้ละเอียด

         5.ปั่นเสร็จให้เทลงตะแกรง กรองเอากากออก ทำแบบเดิมกับตะลิงปลิงที่เหลือ จะได้น้ำตะลิงปลิงที่เข้มข้นราวเหยือก 1 ลิตร

         6.ชิมรสชาติ ถ้าชอบเค็มก็เติมเกลือเพิ่ม แต่ถ้าอยากให้หวานน้อยลงให้เติมน้ำสุกเย็น กะให้รสหวานเปรี้ยวกำลังดี

ที่มาข้อมูล : สำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.),เว็บไซต์หมอชาวบ้าน, เว็บไซต์โรงเรียนปรินส์รอยแยลส์วิทยาลัย, เว็บไซต์ฝ่ายปฏิบัติการวิจัยและเรือนปลูกพืชทดลอง มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์,วิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี (EN) และเว็บไซต์คณะทรัพยากรธรรมชาติ มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์,