พาณิชย์ ชี้ โควิด-19 ส่งตลาดโลกสั่งซื้อข้าวไทยเพิ่ม

         น.ส.พิมพ์ชนก วอนขอพร ผู้อำนวยการ สำนักงานนโยบายและยุทธศาสตร์การค้า (สนค.) กล่าวว่า สนค.ได้ติดตามสถานการณ์การผลิตและการส่งออกข้าวของประเทศต่าง ๆ ในช่วงการแพร่ระบาดของโควิด-19 พบว่าประเทศผู้ผลิตและส่งออกข้าวรายสำคัญ เช่น อินเดีย จีน และเวียดนาม ต่างใช้มาตรการปิดประเทศ (Lockdown) และเน้นการผลิตอาหารเพื่อให้เพียงพอต่อการบริโภคภายในประเทศเป็นหลัก ส่งผลให้เกิดการชะลอการส่งออก และอาจทำให้ประเทศใดประเทศหนึ่ง ซึ่งต้องการนำเข้าข้าวหันมาสั่งซื้อข้าวจากไทยเพิ่มขึ้น
         โดยภาครัฐและเอกชนของไทยจำเป็นต้องติดตามสถานการณ์ดังกล่าวอย่างใกล้ชิดและคำนึงถึงการบริหารจัดการสตอกข้าวสำหรับการบริโภคภายในประเทศและการส่งออกข้าวอย่างเหมาะสมและสมดุล เพราะเชื่อว่าภายหลังจากสถานการณ์การแพร่ระบาดของโควิด-19 สิ้นสุด ประเทศต่าง ๆ น่าจะมีความต้องการบริโภคข้าวและสินค้าอาหารที่ได้คุณภาพและมีมาตรฐานสูงขึ้นอย่างต่อเนื่อง ซึ่งจะเป็นโอกาสทองของไทยในการผลักดันการส่งออกข้าวไทยไปทั่วโลก

         ทั้งนี้ในส่วนของอินเดีย มีการใช้มาตรการปิดประเทศ ห้ามประชาชนออกจากบ้าน และปิดการขนส่งทุกประเภท โดยในส่วนของความมั่นคงทางอาหาร อนุญาตให้อุตสาหกรรมผลิตอาหารดำเนินกิจการต่อไปได้ แต่ปรับลดเวลาทำงานและจำนวนแรงงานลง โดยให้ภาคเอกชนเร่งผลิตข้าว แป้ง และถั่ว เพื่อรองรับการขาดแคลนอาหารที่อาจจะเกิดขึ้นกับประชากรกว่า 1,300 ล้านคน ทำให้ประเทศที่พึ่งพาการนำเข้าข้าวจากอินเดียอาจได้รับผลกระทบจากการที่ผลผลิตข้าวในอินเดียไม่เพียงพอในการส่งออกช่วงปีนี้ โดยเฉพาะตลาดข้าวบาสมาติของอินเดีย ไม่ว่าจะเป็นประเทศในแถบภูมิภาคตะวันออกกลาง ได้แก่ อิหร่าน ซาอุดีอาระเบีย สหรัฐอาหรับเอมิเรตส์ อิรัก คูเวต และเยเมน รวมทั้งสหราชอาณาจักร และสหรัฐ และยังรวมถึงตลาดข้าวที่ไม่ใช่บาสมาติ ได้แก่ ประเทศในภูมิภาคแอฟริกาและประเทศเพื่อนบ้าน เช่น ไนจีเรีย เบนิน โตโก ไอโวรีโคสต์ ไลบีเรีย เซเนกัล รวมถึงบังกลาเทศ ศรีลังกา และเนปาล

         ขณะที่จีนในช่วง 5 ปีที่ผ่านมาได้เปลี่ยนจากเป็นผู้นำเข้าข้าวไทยรายใหญ่กลายเป็นผู้ผลิตและส่งออกข้าวของโลก เนื่องจากจีนมีข้าวในสตอกกว่า 115-118 ล้านตัน ซึ่งมีปริมาณมากกว่าผู้ส่งออกและผู้นำเข้าข้าวในโลกรวมกัน ดังนั้น ในช่วงสถานการณ์การระบาดของโควิด-19 รัฐบาลจีนให้ความสำคัญกับการเสริมสร้างความมั่นคงทางอาหารให้กับประเทศ โดยเร่งเพิ่มกำลังการผลิตข้าว ธัญพืช พืชเกษตร และอาหารอย่างต่อเนื่อง ส่วนเวียดนาม รัฐบาลได้เตรียมระงับการส่งออกข้าว และสำรองข้าว 190,000 ตัน เพื่อการบริโภคภายในประเทศ ในช่วงการแพร่ระบาดของโควิด-19 อาจทำให้ประเทศที่นำเข้าข้าวจากเวียดนาม เช่น จีน ฟิลิปปินส์ และอินโดนีเซีย หันมาสั่งซื้อข้าวจากไทยมากขึ้น
         อย่างไรก็ตาม ปริมาณการผลิตข้าวไทยปี 2562/2563 มีผลผลิตข้าวเปลือกรวม 28.44 ล้านตัน เป็นข้าวขาว 5% ปริมาณ 11.04 ล้านตัน ข้าวหอมมะลิและข้าวหอมไทย 9.43 ล้านต้น ข้าวเหนียว 6.43 ล้านตัน และข้าวอื่น ๆ 1.58 ล้านตัน เมื่อแปรสภาพเป็นข้าวสาร จะมีปริมาณ 18.80 ล้านตัน และยังมีสตอกต้นปี 2563 คงเหลือจากปี 2562 ประมาณ 4.24 ล้านตัน ซึ่งไทยมีการบริโภคในประเทศ 11.70 ล้านตัน คาดว่าจะส่งออก 7.50 ล้านตัน คงเหลือสตอกปลายปี 3.79 ล้านตัน โดยไทยถือเป็นประเทศที่มีสตอกข้าวปลายปีมากเป็นอันดับ 3 ของโลก รองจากจีนและอินเดีย โดยคาดว่าไทยจะไม่มีปัญหาข้าวขาดแคลน เพราะความต้องการบริโภคอยู่ที่ 50% ของผลผลิตทั้งหมด ส่งออกประมาณ 32% ที่เหลือเป็นสตอกคงเหลือแต่ละปี หากมีความต้องการส่งออกเพิ่มขึ้นก็ไม่มีผลกระทบต่อปริมาณข้าวบริโภคในประเทศ เพราะการบริโภคในประเทศจะสูงขึ้นบ้าง จากการที่ประชาชนกักตัวอยู่บ้าน แต่ลดลงในส่วนของจำนวนนักท่องเที่ยวที่เดินทางมาไทยลดลง ทำให้มีการบริโภคข้าวลดลงตามไปก็ตาม และไทยจะมีปริมาณการบริโภคข้าวภายในประเทศได้อย่างเพียงพอแน่นอน