ศูนย์การเรียนรู้ชีววิถีเพื่อการพัฒนาอย่างยั่งยืน "สวนพออยู่พอกิน บ้านมายิ้ม" อ.บางละมุง จ.ชลบุรี ยังคงเปิดต้อนรับผู้คนที่เดินทางมาขอความรู้ มาศึกษาวิธีทำเกษตรต้นทุนต่ำอย่างไม่ขาดสาย ซึ่ง คุณประทีป มายิ้ม เจ้าของบ้าน ก็ยิ้มแย้มแจ่มใส ยินดีถ่ายทอดประสบการณ์การทำเกษตรที่สั่งสมมานานกว่า 40 ปีแบบไม่หวงวิชา
"กุ้งก้ามแดง" หรือ เครย์ฟิช เป็นหนึ่งในความสำเร็จของคุณประทีป จากที่เลี้ยงแบบมือสมัครเล่น ลองผิดลองถูก พยายามค้นคว้าหาข้อมูลด้วยตัวเอง จนปัจจุบันเขาได้ก้าวขึ้นมาเป็น นายกสมาคมกุ้งก้ามแดงเพื่อเกษตรกรและสิ่งแวดล้อม และยังเคยเป็น นายกสมาคมการค้ากุ้งก้ามแดง มาแล้ว
"กุ้งก้ามแดงนี่เริ่มจากผมเลี้ยงไม่เป็นเลย พอดีลูกสะใภ้ซื้อมาฝาก 4 ตัว ก็ปล่อยเลี้ยงไว้ในบ่อ ผ่านไป 4 เดือนเศษๆ มันออกลูกมาเป็นพันตัว ก็บอกแฟนและลูกสะใภ้ให้มาดู อารามดีใจทุกคนจับขึ้นมาดูเล่น แยกเลี้ยงใส่โอ่ง ใส่ตู้ ใส่กะละมัง ปรากฏว่ากุ้งที่ถูกจับขึ้นมาทยอยตายไปจนหมด มารู้ทีหลังว่ากุ้งมันนอนกลางวัน และหากินตอนกลางคืน กลางวันใครมาก็เอามือไปแหย่ เอาอาหารให้มันกิน ถูกรบกวนมากๆมันก็ตาย เหลือกุ้งที่ยังอยู่ในบ่อ 500 ตัวไม่รู้ว่าจะเลี้ยงยังไงถึงจะไม่ตาย" คุณประทีป ย้อนให้ฟังถึงจุดเริ่มต้น ซึ่งเขาบอกว่ามาถึงวันนี้ได้เพราะเดินตามศาสตร์พระราชา
"มานึกได้ว่าพระเจ้าอยู่หัวรัชกาลที่ 9 ได้ให้ชาวเขาเผ่าปกาเกอะญอทดลองเลี้ยงกุ้งในนาข้าวที่ดอยอินทนนท์ ผมคิดดูชาวเขาคงไม่มีเงินซื้ออาหารเลี้ยงกุ้ง คงไม่มีเงินซื้อเครื่องปั๊มออกซิเจนให้กุ้งแน่นอน มันอยู่ในนาข้าวทำไมเติบโตได้ และเขายังเอากุ้งเหล่านั้นมาเป็นพระกระยาหารที่ทรงจัดเลี้ยงในงานพระราชพิธีฉลองสิริราชสมบัติ 60 ปี คิดได้อย่างนั้นผมก็ลองเอากุ้งมาใส่ในนาข้าวบ้าง ปล่อยมันไว้ไม่ต้องทำอะไรเลย ปรากฏว่ากุ้งอยู่รอดได้หมด จนถึงวันนี้ผมขยายพันธุ์กุ้งได้กว่า 10,000 ตัว เลี้ยงแบบธรรมชาติ ไม่เคยให้อาหารเม็ด ให้กินแต่จอก แหน ตะไคร้น้ำ"
บนพื้นที่รอบบ้านประมาณ 1 ไร่ คุณประทีป ใช้ทุกตารางเมตรอย่างมีค่า ไม่ว่าจะเป็นการปลูกพืช เลี้ยงสัตว์ ทำประมง อีกทั้งยังแบ่งฐานการเรียนรู้เอาไว้ 4 ฐาน สำหรับผู้สนใจอยากได้วิธีทำเกษตรแบบชีววิถี ได้แก่
ฐานที่ 1) แบ่งพื้นที่เล็กๆ ไว้ทำน้ำหมักจุลินทรีย์ชีวภาพ ผลิตปุ๋ยน้ำหมักจากพืชผักและเศษอาหาร ทำสารกำจัดศัตรูพืช
ฐานที่ 2) ปลูกพืชผักสวนครัวและผลไม้เอาไว้กินเองโดยไม่ต้องใช้เงินซื้อ เช่นพวก พริก กะเพรา โหระพา มะเขือ มะกรูด มะนาว มะละกอ ฟัก แฟง แตงกวา ข่า ตะไคร้ กล้วย ฯลฯ เป็นการปลูกตามหลักเศรษฐกิจพอเพียง ใช้พื้นที่ได้รอบบ้าน ถ้าพืชชนิดไหนให้ผลผลิตมากก็เก็บไปขายได้
ฐานที่ 3) ทำเป็นเล้าไก่ เลี้ยงไก่ไข่ ให้ไก่กินเศษอาหารของเรา เราจะมีไข่กินทุกวัน แถมมูลไก่ยังเป็นปุ๋ยใส่ต้นไม้ได้ด้วย
ฐานที่ 4) ทำประมงด้วยการเลี้ยงกุ้งแบบชีววิถี ทั้งกุ้งฝอย กุ้งขาว กุ้งก้ามกราม กุ้งก้ามแดง เลี้ยงในนาข้าว หรือในบ่อที่มีจอก แหน ตะไคร้น้ำให้กุ้งกินเป็นอาหาร และยังเลี้ยงสัตว์น้ำชนิดอื่นๆไว้ด้วย เช่น ปลานิล ปลาตะเพียน ปลาคาร์พ หอยขม หอยโข่ง ฯลฯ
คุณประทีปในวัยหนุ่มเคยไปใช้ชีวิตอยู่ประเทศซาอุดิอาระเบีย ตามโครงการแลกเปลี่ยนไทย-ซาอุฯ มีโอกาสได้ไปทำเกษตรที่ทะเลทราย หน้าที่หลักคือการปลูกต้นไม้ จัดสวนหย่อม บนพื้นที่ของสนามบิน กว่า 100,000 ไร่ มันเป็นงานที่ท้าทายและยากลำบาก ทว่าด้วยเป็นคนรักการเกษตร และร่ำเรียนมาสายนี้โดยตรงจึงปรับตัวได้ไม่ยาก เขาสวมหัวใจแกร่ง สู้ทำงานอยู่ซาอุฯ นาน 4 ปี พยายามเก็บเกี่ยวประสบการณ์และความรู้ใหม่ๆทางด้านเกษตรให้ได้มากที่สุด บวกกับเป็นคนที่ยึดหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงเสมอมา จนเขาได้นำทุกอย่างมาประยุกต์เข้าด้วยกันและพบวิธีทำเกษตรต้นทุนต่ำในที่สุด
ใครๆเรียกคุณประทีปว่า "อาจารย์ประทีป" แต่เจ้าตัวชอบชีวิตเรียบง่าย และอยากให้คนเรียกขานแบบง่ายๆว่า "ลุงทีป" เพราะต้องการให้ทุกคนที่มาเยือน "สวนพออยู่พอกิน บ้านมายิ้ม" แห่งนี้ได้เห็นว่า "คุณไม่ต้องมีต้นทุนอะไรมาก ถ้าตาลุงคนนี้ทำได้ คุณก็ทำได้เช่นกัน"...
สนใจรายละเอียดเพิ่มเติมสามารถติดต่อได้ที่ สวนพออยู่พอกินบ้านมายิ้ม เลขที่ 71/1 หมู่ 1 ต.ห้วยใหญ่ อ.บางละมุง จ.ชลบุรี 20150 โทร. 081-664-5561
สำหรับ คุณประทีป มายิ้ม เป็นหนึ่งในเกษตรกรต้นแบบที่ ฟอร์ด ประเทศไทย ร่วมกับ สมาคมสื่อมวลชนเกษตรแห่งประเทศไทย ได้เชิญเข้าร่วมโครงการ "เกษตรคนแกร่ง" โดยได้จัดกิจกรรมผ่านเฟซบุ๊กฟอร์ด ประเทศไทยและสื่อพันธมิตร ให้ผู้สนใจส่งเรื่องราวการสู้ชีวิตแบบเกษตรคนแกร่งมาชิงรางวัลแพ็คเกจการบำรุงรักษารถฟอร์ด มูลค่า 50,000 บาท #FordRangerOwner ติดตามความคืบหน้าได้ที่ https://www.facebook.com/FordThailand/